تلاش‌ها برای انحلال «سازمان ملی هوش مصنوعی» خلاف منافع کشور است

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های کشور در نامه‌ای خطاب به حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشتند: تلاش‌ها برای انحلال «سازمان ملی هوش مصنوعی» خلاف مصلحت کشور است و لازم است این شورا بر حسن اجرای مصوبه خود نظارت کند.

این دانشجویان در نامه‌شان نوشتند: پس از تصویب قابل تقدیر «سند ملی هوش مصنوعی» توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، تشکیل «شورای ملی راهبری هوش مصنوعی» و تاسیس «سازمان ملی هوش مصنوعی» امید فراوانی بود که با اراده جدی حاکمیت و سرمایه‌گذاری در این فناوری کلیدی به عنوان انقلاب صنعتی پنجم، کشور به سمت توسعه و ورود به رقابت کشور‌های پیشرو سوق پیدا کند. موضوعی که تاکید رهبر معظم انقلاب در جلسه ابتدایی شروع کار دولت چهاردهم موید آن است.

دانشجویان در این نامه با اشاره به تصویب تشکیل «ستاد توسعه فناوری و کاربردی هوش مصنوعی» در جلسه هیئت دولت به عنوان نهاد جایگزین «شورای ملی راهبری هوش مصنوعی» و در پی آن تلاش برای انحلال «سازمان ملی هوش مصنوعی» درباره این موضوع ابراز نگرانی کردند.

در این نامه اشاره شده : «تقلیل و تضعیف حکمرانی هوش مصنوعی توسط نهاد‌های موازی سازمان ملی هوش مصنوعی کاملا مشهود بوده و گویی جریانی بر مبنای منافع‌اش در تلاش است نهاد سیاست‌گذار را در عمل انجام شده قرار دهد. با توجه به کلیدی بودن فناوری هوش مصنوعی و پیش‌بینی سرمایه‌گذاری‌های کلان توسط حاکمیت، بدیهی است که نهاد‌های ذیربط علاقه‌مند به راهبری این فناوری کلیدی، پرهزینه و پر نعمت باشند.»

دانشجویان نگارنده این نامه نوشتند: با توجه به وجود «سند ملی هوش مصنوعی» به عنوان سند و قانون صریح شورای عالی انقلاب فرهنگی و «طرح ملی هوش مصنوعی» مصوب مجلس شورای اسلامی، این سوال در ذهن مخاطب به وجود می‌آید که جایگاه قانون در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران چرا در این حد تقلیل یافته و نادیده گرفته میشود؟

این دانشجویان خطاب به دبیر و اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشتند: «افکار عمومی عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عنوان تصویب کننده «سند ملی هوش مصنوعی» زیر نظر دارند. اگر قرار باشد هر معاونت و وزارت‌خانه‌ای، از اجرای قانون امتناع ورزد و حکمرانی قانون را در نظام مقدس جمهوری اسلامی تضعیف کند، صلاحیت نهاد سیاست‌گذار زیر سوال می‌رود، گویی کم توجهی و تخطی آشکار از قوانین مصوب این شورا برای ارگان‌های مسئول، هیچ هزینه‌ای ندارد.»

در نامه این دانشجویان با اشاره به اهمیت حمایت نهاد سیاست‌گذاری مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی از شانیت قانون، تاکید شده انتظار می رود این نهاد بر حسن اجرای سند مصوب خود نظارت کند و در حمایت از آن موضع قاطع بگیرد.  

این دانشجویان هوش مصنوعی را فناوری برهم زننده معادلات و تقلیل یا مقایسه آن با فناوری هایی در رده های نانو و بایو را نادرست دانستند. 

در این نامه تاکید شده: «هوش مصنوعی با سایر فناوری‌ها متفاوت است و میزان اثرگذاری آن در ابعاد مختلف زندگی بشر در مقیاس سایر انقلاب‌های صنعتی مانند کشاورزی، صنعت برق، ارتباطات و فناوری اطلاعات خواهد بود که در حال حاضر هر کدام از آنها تبدیل به وزارتخانه شده‌اند؛ بنابراین حوزه گسترده‌ای مانند هوش مصنوعی که نیازمند تمرکز و ثبات است نمی‌تواند ذیل یک معاونت چند وجهی تعریف شود، زیرا که نهاد مسئول هوش مصنوعی در کشور باید اختیارات کامل داشته باشد و یک فرد متخصص و آشنا در رأس آن قرار گیرد تا برای پیشبرد توسعه هوش مصنوعی تلاش ویژه صورت پذیرد.»

در ادامه این نامه آمده: «همانند اتفاقی که درباره سازمان ملی انرژی اتمی به وقوع پیوست و با حضور افراد متخصص در رأس این سازمان و بها دادن به دانش بومی و توانمندی داخلی، پیشرفت و توسعه قابل توجهی در این زمینه شکل گرفت؛ البته که نوع و جزئیات حمایت از توسعه هوش مصنوعی با انرژی اتمی متفاوت است و چه بسا اهمیت و فوریت هوش مصنوعی بیش از انرژی اتمی باشد.»

این دانشجویان نوشتند: «با این حال تاسیس یک سازمان کارآمد دارای اختیارات که قائل به حمایت از توسعه لایه‌های عمیق هوش مصنوعی با میدان دادن به نخبگان دانشگاه و صنعت و فارغ از رویکرد جناحی باشد، مطالبه بدنه‌ی علمی، کارشناسی و دانشگاهی این حوزه است. چطور می‌شود همزمان هم اراده‌ی نخبگان و دانشمندان عرصه، متن صریح قانون و «تأکید علنی رهبری» آن هم در جلسه مهم ابتدایی دولت چهاردهم، کم‌اهمیت انگاشته شود و تصمیمی بدون هیچ پشتوانه تخصصی و کارشناسی اتخاذ و اجرایی شود.»

در این نامه تلاش ها برای انحلال سازمان ملی هوش مصنوعی بی اعتنایی به ساحت قانون در نظام اسلامی توصیف و بر خلاف فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد «به نتیجه رساندن تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» در جلسه ابتدایی دولت چهاردهم و رسیدن به لایه‌های عمیق و متنوع این فناوری راهبردی دانسته شده است.

این دانشجویان تاکید کرده اند «تلاش‌ها برای انحلال سازمان ملی هوش مصنوعی و تقلیل آن به ستادی تحت نظر معاونت علمی ریاست جمهوری در حالی که کشور‌های دیگر در حال تاسیس وزارتخانه و شهر هوش مصنوعی هستند، ناصواب و برخلاف مصلحت کشور است.»

در این نامه قربانی کردن سازکار اساسی رشد فناوری هوش مصنوعی زیان بار توصیف و منجر به عدم دستیابی به لایه‌های عمیق هوش مصنوعی، بی‌اعتنایی به مسئله اساسی انقلاب صنعتی پنجم عنوان شده. 

این دانشجویان در نامه خود از دبیر و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان نمایندگان ملت بزرگ ایران درخواست کردند: «با در نظر گرفتن موارد واضح و مبرهنی که در نامه ذکر شد، با تصمیم‌گیری بر اساس مصلحت مردم، از شان نخبگان و کارشناسان دفاع کرده و با صیانت از قانون نظام مقدس جمهوری اسلامی در راستای الزام دستگاه‌ها به ابطال مصوبات خلاف سند ملی هوش مصنوعی اقدام کرده و در برابر تعارض منافع ذی‌نفعان و نگاه‌های جاه‌طلبانه ایشان ایستاده و با جدیت از مصوبه شورا جهت اعتلای مسئله هوش مصنوعی دفاع نمایید.»

نگارندگان این نامه به بخشی از صحبت های رهبر انقلاب درباره سازمان ملی هوش مصنوعی در اولین جلسه با هیئت دولت چهاردهم اشاره کردند؛ 

«در مسئله‌ی هوش مصنوعی، بهره‌بردار بودن امتیاز نیست؛ این فنّاوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بر آن لایه‌ها مسلّط شد؛ آن لایه‌ها دست دیگران است. اگر شما نتوانید لایه‌های عمیق و متنوّع این فنّاوری هوش مصنوعی را تأمین کنید، فردا اینها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست میکنند برای هوش مصنوعی ــ که الان دارند مقدّماتش را فراهم میکنند ــ که اگر چنانچه به آن ایستگاه رسیدید، باید اجازه بگیرید که در فلان بخش از هوش مصنوعی استفاده کنید، در فلان بخشِ دیگر حق ندارید استفاده کنید! این‌جوری است؛ زرنگهای دنیا، فرصت‌طلب‌ها و قدرت‌طلب‌های دنیا دنبال این چیزها هستند... البتّه زمان دولت سیزدهم یک سازمانی تشکیل شد به نام «سازمان ملّی هوش منصوعی»، زیر نظر رئیس‌جمهور... اگر چنانچه همان سازمان زیر نظر خود آقای رئیس‌جمهور ادامه‌ی کار بدهد، امید فراوانی وجود دارد که ان‌شاء‌الله این کار به همین شکلی که عرض شد پیش برود.»

در پخش پایانی نامه هم، نگارندگان خودشان را معرفی کردند:

بسیج دانشجویی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران

بسیج دانشجویی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف

بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر

بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت

بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر

بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد

بسیج دانشجویی دانشکده فنی و حرفه‌ای شریعتی

کارگروه تخصصی هوش مصنوعی بسیج دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران