پانزدهم مهر ماه ، روز روستا و عشایر
جامعه روستایی و عشایری خاستگاه و آغازگر تمدن بشر
۱۵ مهر ماه در تقویم ایرانی با مصوبه عالی شورای انقلاب فرهنگی به عنوان روز ملی روستا و عشایر نامگذاری شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز سیستان و بلوچستان ، روز ملی روستا و عشایر نیز به عنوان یکی از مناسبت های مندرج در تقویم رسمی کشور ثبت شده است.
۱۵ مهر ماه به این عنوان نامگذاری شده است و در واقع مرکز توسعه روستایی این تقاضا را از شورای فرهنگ عمومی نموده که به منظور قدردانی از زحمتکشان روستایی و عشایری و یاد کردی از خدمات ارزنده آنان به کشور عزیز روزی را به نام روز روستائیان و عشایر غیور و سلحشور ایران معرفی و نامگذاری کنند.
معرفی چنین روزی همچنین می تواند به توسعه و ترویج فرهنگ روستایی کمک کند.
قطعاً نقش روستا و روستائیان کشور در هر دوره و زمانه ای را بهویژه در زمینه توسعه و رشد اقتصادی نباید نادیده گرفت؛ زیرا این قشر شریف و بعضاً محروم از امکانات اولیه زندگی و امور رفاهی، برای عمران و آبادانی ایران زحمات فراوانی را متحمل شده اند و در کنار آنان نیز عشایر، این مردمان غیرتمند و صبور که امام آنان را ذخائر این مملکت نامیده اند، در راه داشتن وطنی سرافراز جان فشانی ها و ایثارگری های فراوانی از خود نشان داده اند.
برای روستا و دِه تعاریف متعدد و زیادی گفته شده، ده یا روستا که در کتابهای نشر قدیم به صورت دیه هم دیده میشود، در زبان پهلوی، ده (Deh) در پارسی باستان (Dahya) به معنی سرزمین و در اوستا به شکل دخیو (Daxya) آمدهاست.
در ایران، ده از قدیمیترین زمان یک واحد اجتماعی و تشکیلاتی و جایی بوده که در آن گروههایی از مردم روستایی برای همکاری در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گرد هم تجمع یافتهاند.
ده اساس زندگی اجتماعی ایران را تشکیل میدهد و اهمیت آن به اعتبار اینکه یک واحد تشکیلاتی در زندگی روستایی است، در سراسر قرون وسطی و از آن پس تا به امروز برقرار بوده است. روستا برآیندی از عناصر طبیعی و عناصر ساخته شده است که به گونهای زمینه سازگاری فرد را با جامعه فراهم میآورد و موجب جامعه پذیری میشود. در ده بین گروه و فضای جغرافیایی محدود و بسته و ثابت نوعی روابط اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی وجود دارد و این روابط موجب پیدایش وحدت و یکپارچگی گروه میشود و آن را از گروه دیگر متمایز میسازد.
این روز همچنین به نام عشایر نیز هست.
عشایر که مفرد آن عشیره است، واژهای است عربی به معنی برادران، قبیله، تبار، نزدیکان خویشاوندان، دودمان و اهل خانه و به جمعیتی از مردم اطلاق میشود که دارای سازمان اجتماعی مبتنی بر گروههای خویشاومدی بوده و افراد آن ضمن احساس تعلق به این سازمان، عموما جایگاه خویش را نیز در آن میدانند.
زیست بوم عشایری محدودهای است که سرزمین و قلمرو ردههای ایلی، علی الاصول شامل ییلاق، قشلاق و مسیر بین این دو است که از حیث جغرافیای طبیعی و مراحل کوچ دارای وحدت و همگنی نسبی باشد.
کوچ عشایری نیز به معنای حرکت خانوارهای عشایری از نقطهای به نقطه دیگر با هدف استفاده از مراتع برای چرای دام که معمولاً با همه اعضای خانوار، باروبنه، سرپناه قابل حمل و همراه با ایل، طایفه یا ردههایی از آن انجام میگردد.
کوتاه یا بلند بودن مسیر کوچ تغییری در مفهوم کوچ نمیدهد.
عشایر، که به تعبیر امام (ره) ذخایر این مملکت محسوب می شوند، همواره با نقش مهم خود در تولید موثر بوده اند و غیرت و تعصب آنها در حفظ یکپارچگی سرزمینی و دفاع از وطن مثال زدنی است.
زندگی عشایر غیور کشور در سیاه چادرها و کوچ فصلی آنها به نقاط مختلف کشور برای دستیابی به شرایط بهتر در پرورش دام و محصول های لبنی و تلاش بی مانند در رونق صنایع دستی کشور از جمله خدمت های این قشر زحمتکش به شمار می رود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) فرمودند: عشایر ما، مردمانی صادق و بااخلاص و راستگو و شجاع و دور از نیرنگ و خدعه هستند.
این خصوصیات، سرمایهی مهمی برای کشور محسوب میشود.