آیا نظام حاکم عربستان با تهدید فروپاشی روبروست؟

«مرکز مطالعات راهبردی "بیگن- سادات» وابسته به دانشگاه «بار ایلان» رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه در پایگاه اینترنتی خود نتایج یک تحقیق را منتشر کرد که پیش بینی کرده بحرانهای اقتصادی که برخی از کشورهای خلیج فارس را در نوردیده است و همچنین پیامدهای بحران با قطر ، سرنگونی برخی از رژیمهای حاکم در خلیج فارس و به طور مشخص عربستان سعودی را به دنبال داشته باشد.  

بر اساس تحقیق،  «بحرانهای اقتصادی بی سابقه در منطقه خلیج فارس در کنار تصمیمات سیاسی نادرست، نگرانیها را در خصوص نزدیک شدن به گسترش ناآرامیها در منطقه تقویت می کند. این بحرانهای داخلی می تواند به بهار عربی جدید که شاید سرنگونی برخی از پادشاهیهای خلیج فارس  به ویژه نظام کنونی عربستان  را به دنبال داشته باشد منجر شود.»    

بر اساس این تحقیقات، ‌اقتصاد عربستان سعودی در سالهای اخیر به شکل بی سابقه ای بحرانی شده است که علل آن کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی، هزینه جنگ در یمن و کمک های مالی به برخی کشورها برای جلب همسویی آنها با سیاست های آل سعود و تمایل اعضای خانواده حاکم برای اندوختن ثروت شخصی است.

البته باید به این موارد هزینه های سرسام آور خانواده حاکم سعودی برای جلب نظر دولت امریکا مبنی بر هزینه های نزدیک  به 500 میلیارد دلاری را هم اضافه کرد که بخش زیادی از آن به خرید سلاح اختصاص دارد و در کنار این رقم ها خرید سلاح از انگلیس و آلمان هم هزینه های  دیگری را برای این کشور تحمیل کرده است.

به نظر می رسد تنش آفرینی ولیعهد جدید عربستان در رابطه با دیگر همسایگان، بلندپروازی های وی برای اجرای طرح تحمیلی 2030 که می تواند با اعتراضات شدید داخلی روبرو شود، جنگ قدرت و رقابت دیگر شاهزادگان مطرح برای تصاحب قدرت نیز می تواند از جمله متغیرهای دیگری باشد که می تواند در تضعیف نظام حاکم سعودی نقش موثر داشته باشد.

در چارچوب این نتایج می توان بحران در روابط ائتلاف سعودی با قطر را اینگونه تحلیل کرد که سعودی ها احتمالا به دنبال اشغال قطر بوده اند تا 1/ با دستیابی به ذخایر عظیم گاز این کشور، بخشی از بحران های اقتصادی را کنترل نمایند2/ از نظر سیاسی از تقویت اخوانی ها و بازگشت آنها به صحنه سیاسی جلوگیری نمایند. شروط 13  گانه  سعودی ها برای عادی شدن روابط با قطر به ویژه بستن شبکه الجزیره و قطع رابطه با اخوان المسلمین می تواند در این چارچوب باشد.

بنابر این  باید گفت تنش در روابط ائتلاف سعودی با قطر حیاتی بوده و بعید است که به این زودی ها حل شود چنانچه سفر وزیر امور خارجه امریکا به منطقه هم نتوانست دستاوردی برای حل بحران داشته باشد.

----------------------------------------

رضا محمدمراد