حفظ برجام مقدمه تعامل امریکا با روسیه و کره شمالی

رسانه های امریکایی در چند روز گذشته خبری را در منتشر کردند مبنی بر اینکه ترامپ متعهد شده است با کره شمالی وارد مذاکره شود و روابط آمریکا را با روسیه بهبود بخشد با این حال رسانه ها یادآور می‌شوند که وی در صدد است تا توافق نامه هسته ای با ایران را نیز لغو کند.

اما نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» اعلام کرده است دولت بعدی آمریکا به منظور تعامل با کشورهای روسیه و کره شمالی موظف به حفظ برجام است و لغو برجام، امانتداری واشنگتن به عنوان یک شریک مذاکره‌ کننده را تضعیف می‌کند.

طبق این گزارش، لغو برجام موجب می‌شود که هرگونه تلاش دولت دونالد ترامپ برای تعامل با مسکو و پیونگ‌یانگ با شکست روبرو شود و علاوه بر آن سیاست دولت ترامپ در قبال ایران نقش کلیدی برای کره شمالی دارد زیرا حاوی درس مهمی برای کره شمالی در خصوص مزایای دیپلماسی با آمریکا است.

در این خصوص نباید از یاد برد اگرچه کره شمالی و ایران به عنوان دو کشور، اشتراکات اندکی دارند اما هر دوی آنها با سیاست‌های عدم اشاعه آمریکا مورد هدف قرار گرفته اند که این سیاست‌ها با قلع و قمع، اجبار و تهدید به تغییر نظام توصیف می‌شود و اگرچه که هرگونه توافق با پیونگ‌یانگ متفاوت به نظر می‌رسد اما به طور قطع رسیدن به توافق، مسیری است که آمریکا باید با کره شمالی در پیش بگیرد.

لازم به توضیح است که همین سیاست امریکا در مورد عراق نیز مورد استفاده قرار گرفت و به جنگ 2003 عراق منجر شد و همین موضوع عاملی کلیدی شد که کره شمالی را ترغیب کرد که از آستانه هسته‌ای شدن عبور کند.

اینجاست که می توان تحلیل این نشریه امریکایی را درست دانست که اعلام کرده است عدم پایبندی آمریکا به تعهداتش مطابق برجام، امانتداری این کشور بعنوان یک شریک مذاکره‌کننده را تضعیف می‌کند و هرگونه تلاش دیپلماتیک با ایران یا کره شمالی را از بین می‌برد.

سوالی که در تایید این مطلب می توان مطرح کرد اینکه اگر کره شمالی شاهد پاره شدن و لغو برجام باشد، دیگر چه انگیزه‌ای دارد که در مسیر توافق با آمریکا گام بردارد؟ 

این نشریه آمریکایی در ادامه به قضیه روسیه اشاره کرد و نوشت که روسیه هم نمی‌خواهد شاهد بدقولی آمریکا و لغو کردن برجام باشد زیرا مسکو هم یکی از اعضای مذاکره‌ کننده این توافق هسته‌ای بوده است و علاوه بر آن توافق هسته‌ای با ایران، فرصت منحصر به فردی برای ترامپ به منظور بهبود روابط آمریکا و روسیه به وجود می‌آورد تا به نگرانی‌های طولانی‌مدت پوتین در خصوص سامانه دفاع موشکی آمریکا در اروپا رسیدگی شود.

در خصوص پروژه سامانه دفاع موشکی امریکا در اروپا هم نباید از یاد برد که امریکا در ابتدا با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران توجیه شده بود ولی بعدا برای استقرار سامانه موشکی خود در اروپا برای مقابله با روسیه برنامه هسته ای ایران را بهانه کرد تا بتواند برنامه های عملی شدن این سامانه را به نتیجه برساند هر چند که روسیه هم همیشه معتقد بوده است که استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا در اروپا برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران یک بهانه بوده است و دلیل ان هم اینکه پروژه ضدموشکی ناتو در ماه مه ( ماه پنجم میلادی) وارد مرحله جدیدی شد و کلنگ‌زنی یک سایت جدید رهگیر در لهستان آغاز شد در حالی که توافق هسته‌ای تا حد چشمگیری خطر اشاعه هسته‌ای در ایران را کاهش داده بود و همچنین اینکه ایران حتی موشک‌هایی با بردهایی که بتواند توسعه کنونی سامانه دفاع موشکی آمریکا در لهستان را توجیه کند، ندارد.

در توجیه توقف این سامانه موشکی توسط دولت جدید امریکا هم باید گفت که آمریکا با متوقف کردن ساخت و ساز این سایت غیرضروری لهستان، از یک طرف می‌تواند یکی از بزرگترین موانع را بردارد و به بهبود روابط امریکا و روسیه و کاهش تنش‌ها در اروپا کمک کند  و از طرفی هم 630 میلیون دلار هزینه ساخت این سایت، ذخیره می‌شود و آمریکا در جایگاه بهتری برای دنبال کردن مذاکرات جدید کنترل تسلیحات با روسیه قرار می‌گیرد اما هیچ‌یک از این اهداف در صورت لغو برجام ممکن نخواهد بود زیرا در صورت لغو برجام توجیه محدود کردن سامانه ضدموشکی ناتو دشوارتر می‌شود.

بنابراین به نظر می رسد که حفظ توافق هسته‌ای ایران برای دولت جدید امریکا نه فقط یک ضرورت بلکه به دلیل پیامدهایی که می‌تواند برای دولت جدید آمریکا به همراه داشته باشد، یک فرصت محسوب می‌شود، چرا که لغو این توافق نامه در حقیقت این اجازه را به دیگر کشورها از جمله کره شمالی و یا دیگر کشورها که امریکا با انها سر ناسازگاری دارد می دهد تا دیگر بحران‌ها در دنیا محکم‌تر و پابرجاتر شوند و این حوادث منطقه ای و بین المللی و اختلافات امریکا با بعضی کشورها همچنان ادامه یابد در حالی که حفظ برجام و احترام به اجرایی کردن این توافق نامه توسط ایران باعث می شود که به حل بحران‌های دیگر در منطقه کمک شود.

---------------------------------------------

بررسی و تحلیل/ امین نجار