زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مرکز اصفهان ؛ اگر از بالا به استان اصفهان نگاه کنیم منطقه ای کاسه شکل می بینیم که در کف این کاسه زاینده رود قرار دارد. رودخانه ای که بطور شبکه ای با دیگر منابع آبی اصفهان ارتباط دارد . و هرچه آب کمتری در رگهای حیاتی اصفهان باشد مناطق شمالی و جنوبی اصفهان که در لبه های این کاسه قرار دارند دچار فرونشست بیشتری می شوند.
حسین حجتی معاون راه و شهرسازی استان و رئیس دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی  در استان اصفهان با بیان اینکه ورود آب به منابع آبی با خروج آن هم خوانی ندارد می گوید :«از 35 محدوده مطالعاتی، 26دشت ممنوعه و 16 دشت نیز ممنوعه بحرانی است .»

بحران فرونشست در سراسر استان 
به شمال شهر اصفهان می رویم ،جایی که حدود دو دهه است گسترش شهر به این سمت رفته و در حاشیه یکی از بحرانی ترین دشت ها  یعنی دشت برخوار قرار دارد.
خانه های نوسازی می بینیم که ترک برداشته اند ، صاحب اش می گوید:« از یک ماه گذشته تا کنون 3 تا 4 میلی متر با دیوار ساختمان کناری فاصله پیدا کرده است.»
و یک مجتمع مسکونی 10 واحدی دیدیم که تمامی اهالی آن خانه های خود را به دلیل هشدار شرکت گاز تخلیه کرده اند، به گفته یکی از ساکنان این واحد مسکونی«فرونشست زمین باعث شکست لوله های اصلی گاز در این منطقه شده که هر لحظه خطر انفجار دارد.»
البته اوضاع در محله های قدیمی شهر اصفهان بدتر است به عاشق آباد می رویم جایی که بر خلاف نام پر احساسش زخم های عمیقی بر پیکرش دارد.
یکی از ساکنان این محله می گفت :«سه سال است که هر روز تَرَک جدیدی در سقف و دیوار می بینیم و درگیر وصله پینه کردن خانه هستیم، امنیت نداریم، حتی از عبور ماشین‌ها هم می‌ترسیم.»
دیگری می گفت:« حدود پنجاه، 60 خانه تو این دو سال آسیب دیدن، در خانه‌هایی نا امن زندگی می‌کنیم، راه به جایی نداریم ،توانایی مالی بازسازی هم نداریم و با تیر چوبی و فلزی سقف ها رو مهار کردیم که نریزه"».
به سمت زاینده رود حرکت می کنیم ،به خیابان مشتاق می رویم ،آنجا هم ماجرای تکراری ترک خوردگی خانه های مسکونی را می بینیم.ترک های کف کوچه دیده می شود که تا زیر پی ساختمان ها ادامه یافته است. بهرام نادی کارشناس سازمان نظام مهندسی اصفهان که همراه ما آمده می گوید : «عمق این ترکها در زیر ساختمان ها گاهی 5 تا 6 متر می رسد»
به مهیار جنوب اصفهان می رویم دشتی که می گویند چند دهه است کارشناسان آن محدوده بحرانی اعلام کرده اند،منطقه ای مسکونی و کشاورزی در فاصله چند کیلومتری اصفهان ، جایی که چاله ها در زمین های زراعی آن بوجود آمده است.یکی از کشاورزان می گوید«هر چه عمق چاه آب کمتر شد عمق چاله های ایجاد شده در زمین های کشاورزی ما نیز بیشتر شده است».
کشاورز دیگری می گوید :«هر چه بیشتر زمین هایمان را آبیاری کردیم وسعت این چاله ها بیشتر شده است »
سید محمود نجفی الموسوی کارشناس سازمان نظام مهندسی اصفهان هم می گوید :هرچه جلوتر برویم عمق فرونشست بیشتر می شود،بطوریکه در برخی از مناطق به شش متر می رسد.
حسین حجتی رئیس دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، اداره کل مسکن و شهرسازی استان اصفهان با بیان اینکه گاهی شکاف ها در دشت مهیار به عمق 130 تا 140 متر می رسد می گوید:«شکاف زمین در برخی قسمت‌های دشت مهیار، به آبخوان رسیده است »
به کاشان که عمق فاجعه فرو نشست به 40 سال قبل تا کنون بر می گردد می رویم دشت لتحر کاشان یکی از بحرانی ترین دشت های ایران است.
دکتر هدی قاسمیه عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقاتی آب دانشگاه کاشان می گوید: در  200 منطقه ابوزید آباد برداشت آب وجود دارد که بیش از 100 نقطه آن فرونشست مشاهده می شود.
در جنوب استان اصفهان هم به شهرستان سمیرم می رویم در 23 کیلومتری سمیرم به بخش عشایر نشین وردشت می رسیم که گودال های در زمین های کشاورزی آن چندی پیش شکل گرفته است.
عليرضا فخري زاده، بخشدار بخش وردشت می گوید :« اين نشست گودالي با وسعت دو متر در سه متر ايجادشده و هر روز وسعت آن بيشترمی شود و امروزه و به حدود چهار در پنج متر رسيده است ».
فرونشست دامن دامنه را گرفت
سال 93 بود که اولین خبرها از فرونشست زمین در شهر دامنه شهرستان فریدن منتشر شد و تا کنون 319 خانه خالی از سکنه شده است ،خانه های سستی که شکاف گاهی سبب شده خانه به دونیمه تقسیم شود.

 دولت کارگروهی به این منطقه اختصاص داد تا به مردم این منطقه محروم کمک کند موضوع را با استانداری پیگیری کردیم منصور شیشه فروش مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان می گوید :به صاحبان این واحد های مسکونی 3 میلیارد و 200 میلیون تومان تسهیلات بلا عوض داده و 217 واحد تعمیر  و 190 واحد هم برای گرفتن تسهیلات به بانکها معرفی شد.
رگهای حیاتی استان خشکیده
اگر سری به آرشیو خبری بزنیم می بینم از سال 83 فرونشت ها در دشت مهیاردیده شد 5 سال بعد در گلپایگان گزارش فرونشست رسید ،دو سال بعد شهر کاشان درگیر فرونشست و سال 93 دامنه در گیر شد و سال 95 گسترش فرونشست ها به شهر اصفهان رسید .

آمارها نشان می دهد حدود چهل سال پیش، تقریبا یک میلیارد مترمکعب از آب زیرزمینی در سطح استان برداشت داشتیم، در حالیکه اکنون این رقم به حدود چهار میلیارد مترمکعب رسیده است.

آمارها نشان می دهد حدود چهل سال پیش، تقریبا یک میلیارد مترمکعب از آب زیرزمینی در سطح استان برداشت داشتیم، در حالیکه اکنون این رقم به حدود چهار میلیارد مترمکعب رسیده است.
اجرای طرح تعادل بخشی برای مهار فرونشست
از سال 1376 طرح تعادل بخشی در کشور تنها با پروژه تغذیه مصنوعی آغاز به کار کرد. در سال 1385 در قالب گشت و بازرسی از منابع آب زیرزمینی این طرح ادامه پیدا کرد و از سال 1394 ، طرح احیا و تعادل بخشی شکل دیگری گرفت:در این طرح کنتور هوشمند بر روی چاه های مجاز نصب و چاه های غیر مجاز شناسایی و مسدود می‌شود.
موسوی‌پور رئیس گروه تلفیق و بیلان دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان می گوید :« متاسفانه همواره چاه‌های غیرمجاز دیگری نیز حفر می‌شود. »
وی راه اندازی 57 گروه پلیس آب را از جمله بخش های این طرح می داند و می افزاید . پارسال با اجرای این طرح ،22 میلیون متر مکعب آب صرفه جویی شد و امسال نیز تا پایان تابستان حدود 9 میلیون متر آب صرفه جویی شد

خشک شدن زاینده رود مهمترین دلیل فرونشست
در سالهای گذشته با خشک شدن زاینده رود ، عمق چاه هایی که مردم به خصوص برای کشاورزی حفر کرده اند از حدود 20 تا 50 متر به 200 تا 300 متر رسیده و حتی به آب های شور رسیده ایم و این علامت ها نشان می دهد که بیشتر آب های شیرین و قابل دسترسی اصفهان را استفاده کرده ایم.
موسوی‌پور رئیس گروه تلفیق و بیلان دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای، یکی از دلایل فرونشست زمین در اصفهان، می گوید : حتی اگر سیلاب یا بارشی در اصفهان داشته باشیم، جلوی نفوذ آب به آبخوان در بستر رودخانه گرفته می‌شود.
احمدرضا طاهری اصل رئیس کمیسیون انرژی، محیط‌زیست، استاندارد و مصالح ساختمانی سازمان نظام‌مهندسی کشورمی گوید: پیش از خشکی زاینده رود، چاه های فلمن از رودخانه تغذیه می کردند، اما امروز با خشکی زاینده رود، تمام این چاه ها خشک شده اند و به نوعی خشکی رودخانه فرونشست زمین را تشدید کرد.
فرونشست خطرناک تر از زلزله
حسین حجتی معاون راه و شهرسازی استان اصفهان و رئیس دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با بیان اینکه فرونشست زمین در نقشه های رصدی قابل مشاهده است، می گوید :«  می‌توان با مقاوم سازی ساختمان ها، از وقوع حادثه در زلزله پیشگیری کرد، اما در فرونشست اگر تمام اصول مهندسی ساختمان رعایت شده باشد و پی ساختمان قوی باشد، باز هم نمی‌توان جلوی آن را گرفت».
نویسنده:لیلا اعظمی کتایونچه
عکاس :محمد نادری

زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست زاینده رود خشکید ؛اصفهان شکست