ماهنامه‌ای که خوانندگانش را از اسرار کهکشان‌ها آگاه می‌کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، تهیه کنندگان ماهنامه «نجوم» گام نهادن در مسیر پرفراز و نشیب انتشار علم ستاره شناسی را از 25 سال گذشته آغاز کرده اند.

انتشار این مجله، مهر 1370 نخستین بار در خاورمیانه با همکاری رضا منصوری مدیر مسئول مجله «نجوم» و توفیق حیدرزاده که روزنامه نگار مجله «دانشمند» دهه 60 بود،‌ برای علاقه مندان این عرصه و با هدف آشکارسازی باورهای اشتباهی که در این حوزه وجود داشت ،آغاز به فعالیت کردند. 

هم اکنون پس از گذشت ربع قرن که از انتشار مجله نجوم می گذرد شاهد هستیم که تغییرات گسترده ای در سطح کشور به کمک رسانه ها از جمله ماهنامه نجوم رخ داده است. 

نجوم،‌ اختر فیزیک و کیهان شناسی، بخش هایی از اخترزیست شناسی، اختر شیمی، ‌فضانوردی، دانش فضایی سیارات و هر آنچه که به نوعی با اجرام آسمانی مرتبط است و شناخت بشر را درباره آن بیشتر می کند،‌ موضوعاتی است که در ماهنامه «نجوم» درج می شود.

از جمله فعالیت های ماندگار نخستین مجله ستاره ‌شناسی فارسی زبان ، ساماندهی و فهرست برداری از گروه های نجوم آماتوری در ایران، آغاز رقابت مِسیه ایران یا ماراتون مِسیه، تاسیس وبگاه فارسی زبان نجومی و همچنین برگزاری نشست ها و سمینارهای گوناگون و برنامه های ترویجی ازجمله نمایش های سینما فضا با موضوع نقد و بررسی فیلم های مرتبط با دنیای ستاره شناسی بوده است.

ماهنامه نجوم جایزه «ترویج علم ایران» سال 1393 را به خود اختصاص داد. 

سردبیر ماهنامه نجوم در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از نقش کلیدی این مجله در ترویج علم نجوم می گوید و می افزاید:امروز شمار زیادی پ‍ژوهشگر در دانشگاه ها و پژوهشگاه های مختلف فعالیت می کنند که بسیاری از آنها می گویند وقتی دانش آموز بودند با ماهنامه «نجوم» به دنیای نجوم علاقه مند شدند و این اتفاق مسیر زندگیشان را تغییر داد که این افتخاری بزرگ برای یک نشریه عمومی است. 

کاظم کوکرم درباره آگاهی بخشی ها در عرصه ستاره شناسی خاطرنشان می کند: بطور مثال در روزهای گذشته در برنامه ای تلویزیونی که یک سحابی «هلیکس» را نشان دادند و کارشناس برنامه از آن تصویر به اشتباه به نام یک تخمک زیر میکروسکوپ نام برد،‌ مردم واکنش های بسیاری در شبکه های اجتماعی نشان دادند.

این منجم می افزاید: شاید اگر این تحولات  که در طول انتشار رسانه هایی در حوزه نجوم در رادیو و تلویزیون رخ نمی داد و سطح آگاهی عمومی ما تا این حد افزایش پیدا نمی کرد، ممکن بود نجوم همچنان مهجور بماند.

وی با تاکید بر اینکه پیداکردن معادل هایی مناسب برای واژه های بیگانه یکی از سیاست های ماهنامه نجوم است می گوید: اصطلاح تپ اختر معادل (ستارگانی از نوع پالسار)، اختروش معادل (کوازار)، همچنین اصطلاح سیاهچاله از جمله کلماتی است که نخستین بار در مجله «نجوم» از آن استفاده و در نهایت رایج شد.

سردبیر ماهنامه نجوم می افزاید: توانستیم زبان علمی را به زبان فارسی نزدیک کنیم. 

وی درباره چاپ این ماهنامه در ماه های اخیر می گوید: تلاش ما این بود که هر ماه روی گیشه روزنامه فروشی باشیم اما از آنجایی که مطبوعات به طور عام در ایران و مطبوعات علمی به طورخاص دچار مشکلات متعدد به ویژه مشکلات مالی هستند امکان انتشار ماهنامه را پیدا نکرده ایم و در چند شماره اخیر ماهنامه نجوم هر دو ماه یکبار چاپ شده است.

کوکرم می افزاید: اقتصاد کشورمان به خاطر تحریم ها و مسائل مختلف با چالش هایی روبرو است، اما در این شرایط مجله نجوم حدود 25 سال است که فعالیت می کند و با اتکا به بخش خصوصی بدون هیچگونه وابستگی سیاسی و جناحی به کار خود ادامه می دهد و بسیاری از عواملی که تا انتشار این مجله همکاری می کنند تا حد زیادی بطور داوطلبانه این کار را انجام می دهند و یا با یک پنجم حقوق کار می کنند. 

وی ادامه می دهد: به طور مثال مجله «آسمان شب» تا جایی که اطلاع دارم امسال با توجه به اینکه در هشتمین ماه سال هستیم فقط یک شماره از آن منتشر نشده است.

کوکرم درباره این اتفاق هشدار می داند و بیان می کند: اگر روزی برسد که این مجله ها دیگر منتشر نشود مثل درختی می ماند که 25 سال آن را آبیاری کرده باشیم و حالا موقع به ثمر رسیدنش شروع به خشک شدن کند. 

وی با ابراز تاسف از اینکه وزارت ارشاد هم مسولیتی در این زمینه احساس نمی کند می گوید: از مجلاتی حمایت می شود که می توانند در هر شرایطی فروش خود را داشته باشند.

سردبیر ماهنامه «نجوم» درباره اهداف این ماهنامه می افزاید: در طول این سال ها این مجله پایگاهی برای فعالیت هایی از جمله آموزشی بوده است ، به طور مثال برگزاری کلاس های آموزشی برای علاقه مندان نجوم و گشت های آموزشی برای رصد ستارگان از جمله این فعالیت ها بوده که اجرای این برنامه ها سبب شده است انتشار مجله «نجوم» مانند برخی از مجلات متوقف نشود و همین درآمدزایی ولو به شکلی محدود انجام می گیرد.